Đầu năm mới, nhiều người có thói quen đi chùa, đền, phủ để cầu may mắn, sức khỏe cho gia đình. Đây là nét đẹp trong văn hóa của người Việt nhưng lễ chùa sao cho đúng không phải ai cũng biết, đặc biệt là người trẻ.
Nguyên tắc ra vào chùa
_ Khi bước vào nhà chính của chùa nên bước vào từ cửa bên, không bước vào cửa chính giữa, đồng thờ không dẫm lên bậu cửa mà phải bước qua bậu cửa.
_ Khi đi lễ chùa, bạn nên thắp hương tại đỉnh đặt bên ngoài, hạn chế thắp hương bên trong chùa vì có thể ảnh hưởng đến tượng Phật, pháp khí. Chỉ cắm 1 nén hương vào bát hương, nếu bát hương có hương rồi không cần cắm tiếp. Người đi chùa không cắm hương tùy tiện vào tay tượng, gốc cây, hay đồ lễ…
_ Không nên chụp ảnh, quay phim tùy tiện trong chùa, đền, phủ.
_ Không đứng lễ hoặc quỳ chính giữa Phật đường lễ Phật vì đó là vị trí tối cao của trụ trì, chỉ đứng lễ hoặc quỳ chếch sang bên một chút.
_ Vào Phật đường và Tam Bảo không nên đi giày dép, nhau trầu, hút thuốc.
_ Trước tượng Phật nên cung kính nghiêm trang, không nhìn ngang ngó dọc, khệnh khạng trước Tam Bảo. Nếu muốn chiêm ngưỡng tượng Phật nên đứng từ ngoài để quan sát.
_ Không chạy qua chạy lại, nói chuyện, bình phẩm, ngồi hoặc nằm trong Phật đường. Không tùy tiện hắt hơi sổ mũi, khạc nhổ,… quanh khu vực Phật điện, Tam Bảo.
_ Sử dụng đồ của chùa như ăn uống, thụ lộc nên lưu công đức dù ít hay nhiều.
_ Không để trẻ em chạy loạn tam bảo, nghịch ngợ các đồ tế khí, sờ mó tượng phật.
_ Không được tùy ý làm ổn hoặc nói những lời bất kính đối với Phật, Thánh cũng không được có thái độ thiếu cung kính như tùy tiện dùng tay chỉ trỏ vào tượng Phật.
_ Khi bước đi không nên cắt ngang qua mặt những người đang quỳ lạy.
_ Muốn làm lễ thì không nên quỳ phía sau những người đang đứng thắp hương.
_ Không nên mang theo mũ áo, khăn, túi xách, gậy gộc, bao tay… vào Tam Bảo bái Phật. Lỡ đặt những đồ đạc như vậy trên bàn, trên chiếu hoặc trong góc Tam Bảo để bái Phật thì mọi công quả tu dưỡng bấy lâu đều tiêu tán. Đi lễ chùa, tốt nhất không mang theo những đồ tùy thân khi vào Tam Bảo.
Xưng hô trong chùa
Vào chùa, nên dùng Phật danh “A di đà Phật” thay tên gọi để mở lời chào trụ trì và tăng ni trong chùa. Khi ra về cũng nên dùng câu này dể bái biệt, công đức mang lại vô lượng, cho cả người vãn cảnh và nhà chùa.
Sắm sửa lễ vật
_ Đến dâng hương tại các chùa chỉ được sắm các lễ chay: hương, hoa tươi, quả chín, oản, xôi, chè,… không được sắm sửa lễ mặn như cỗ tam sinh (trâu, dê, lợn), thịt gà, giò, chả,…
_ Hoa tươi lễ Phật thường là hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu, hoa hồng, hoa cúc… tuyệt đối không dùng các loại hoa tạp, hoa dại.
_ Quả chín dâng lên ban thờ tốt nhất là các loại quả chuối, thanh long, nho, bưởi, táo, hồng, đu đủ, hồng xiêm…
_ Tuyệt đối không đặt lễ mặn ở khu vực Phật điện, từ là nơi thờ tự chính của ngôi chùa.
_ Tại chùa, không để tiền thật lẫn tiền âm phủ lên ban thờ hay mâm lễ.
_ Tại đình đền có thể đặt tiền âm phủ nhưng không nên đặt tiền thật.
Cầu nguyện
Theo quan niệm của Phật giáo, Đức Phật chỉ phù hộ an bình, che chở cho chúng sinh chứ không độ về đường công, danh, tài, lộc. Nếu muốn cầu về những đường này, bạn nên đến các đình, đền.